به مناسبت سالروز تولد کوروش یغمایی، سراغ آثار و زندگی این آهنگساز، نوازنده و خواننده بزرگ رفتهایم. در دنیای موسیقی امروز ایران که توسط خوانندههای دو روزهای که نه صدای گوشنوازی دارند و نه خلاقیت و دانش قبضه شده است؛ بهتر شناختن موسیقی قدیمیترها و شنیدن آثار آنها شاید بتواند گوشهایمان را نجات دهد. او را اغلب با ترانهی «گل یخ» به یاد میآورند؛ کوروش یغمایی گل یخ را در روزهایی که کمتر کسی او را میشناخت منتشر کرد. ترانهای که در دوران خود و حتی پس از آن، محبوبیت بسیاری برای یغمایی به همراه داشت. اما آیا پرونده و افتخارات این هنرمند به همین تک آهنگ خلاصه میشود؟
عصر پیش از گل یخ
کوروش یغمایی، متولد دوازده آذر ۱۳۲۵، موسیقی را از کودکی و با ساز سنتور آغاز کرد. پس از آن سراغ ساز مورد علاقه خود، گیتار رفت. او فعالیت حرفهای خود را در سن هجده سالگی و با تشکیل گروه راک اینسترومنتال (بدون کلام) راپچرز آغاز کرد. در آن دوران به او لقب پنجه طلایی را داده بودند.
سالهای تحصیل
یغمایی پس از ورود به دانشگاه ملی در رشته جامعه شناسی، سرپرستی گروه راک دانشگاه ملی را بر عهده گرفت. او در مسابقات دانشگاههای ایران که در شیراز برگزار شد، رتبه نخست را برای دانشگاه خود کسب کرد.
تولد گل یخ
در دوران دانشجویی، او شروع به آهنگسازی بر روی چند شعر از همکلاسی و شاعر برجستهش مهدی اخوان لنگرودی کرد. حاصل این همکاری، قطعه گل یخ و «حجم خالی» بود. کوروش یغمایی گل یخ را به عنوان یکی از اولین تجربههایش منتشر کرد اما این قطعه به دلیل برخورداری از استانداردهای جهانی، به سرعت به خارج از مرزهای کشور نیز راه یافت و اجراهای گوناگونی از این ترانه انجام شد که تا کنون نیز ادامه دارد. میشود گفت این نخستین بار بود که ترانهای ایرانی، وارد عرصهای جهانی میشد.
دوران رکود
یغمایی پس از هفده سال ممنوعیت فعالیت در حوزه آواز و آهنگسازی، بدون داشتن استودیو و حتی ابزار اولیه موسیقی، آلبومهای «سیب نقرهای»، «ماه و پلنگ»، «کابوس»، «آرایش خورشید»و «تفنگ دستهنقره» را منتشر کرد. او همچنین موسیقیای برای فیلم «گرگهای گرسنه» تنظیم کرد و منتشر کرد.
درخشش جهانی
در سال ۲۰۰۹، ایوتن آلاپات صاحب کمپانی موسیقی «Now again»، با کوروش آشنا شد و گفت « او پدر راک ایران، و از برجستهترین گزینهها در خاورمیانه است.»
در همان سال، این کمپانی آلبومی از پانزده قطعه برجسته راک از سال ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۴، به نام « زنجیر خودت را بباف» منتشر کرد. در این آلبوم قطعهی حجم خالی، اثر کوروش یغمایی، تنها نماینده خاورمیانه است. این آلبوم شروعی دوباره برای کشف این هنرمند توانا در خارج از مرزها بود.
درخشش دوبارهی جهانی
در سال ۲۰۱۰، جشنواره موسیقی Red bull، که در لندن برگزار می شد، از یغمایی برای سخنرانی، دریافت جایزه و اجرای موسیقی دعوت کرد.
در سال ۲۰۱۱ آلبوم مستقل کوروش یغمایی، «بازگشت از لبهی پرتگاه» توسط کمپانی Now again منتشر شد. این آلبوم شامل بهترین تک آهنگ هایی بود که او در سالهای ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۹ اجرا کرده بود. این قطعات در استودیوهای پیشرفته پالایش و باز تولید شده بودند. انتشار این آلبوم بار دیگر اسم این خواننده را به مجلات مطرح دنیا همچون «رولینگ استون» برد. این مجله این آلبوم را لایق دریافت سه ستاره از چهار ستاره دانست. همچنین مجله معروف «بیلبورد»، گفتوگویی با این هنرمند انجام داد.
در همان سال جشنواره ترنس موزیکال که در فرانسه برگزار میشد، از وی برای حضور و اجرا دعوت کرد.
ستاره
به گفته کارشناسان جهانی، کوروش یغمایی بنیانگذار موسیقی راک در ایران است. او همگام با گسترش جهانی این سبک توسط گروههایی مثل بیتلز و رولینگ استونز، این سبک موسیقی را در ایران معرفی کرد و به مردم شناساند.
نکتهی قابل توجه راجع به این خواننده و آهنگساز این است که او در زمینههای مختلف موسیقی، هیچگاه معلمی نداشته است.
همکاریها
بسیاری از آهنگهای خاطرهانگیزی که در ذهنتان ثبت شدهاند توسط کوروش یغمایی ساخته شدهاند. مثل کوچه شهر دلم و قوزک پا فریدون فروغی. او همکاریهای ارزشمندی با هنرمندان و شاعران مطرح دوران خود داشته است. از جمله حسین منزوی، اردلان سرافراز، فریدون فروغی، ویگن و عارف.
کوروش یغمایی در قلب هیپهاپ
در سال ۲۰۱۸، «کانیه وست» به همراه NAS، خوانندگان معروف امریکایی سبک هیپهاپ، آلبومی با نام «NASIR» منتشر کردند. در مراسم رونمایی این آلبوم، نمونهای از آهنگ گل یخ، اجرا و پخش شد. البته قبل از استفاده از این قطعه، با سازنده اثر، کوروش یغمایی، هماهنگیهای لازم انجام شده بود.
پسر اتفاقا دارد نشان از پدر
«کاوه یغمایی» پسر این ستاره راک، از کودکی راه پدر را پیش گرفت و به صورت آکادمیک به فراگیری موسیقی پرداخت. این خواننده و آهنگساز، همکاریهایی با ترانهسرایان مطرحی همچون «روزبه بمانی» در کارنامه خود داشته است و در تنظیم بعضی قطعات خود از پدر نیز کمک گرفته است. آخرین آلبوم او با نام منشور در سال ۹۵ با ترانههایی از روزبه بمانی و حسین غیاثی منتشر شده است.
از کوروش یغمایی گل یخ ، پرندهی مهاجر و شب یلدا را حتما شنیدهاید. پیشنهاد من برای شنیدن باقی آثاراو ابتدا آلبوم سیب نقرهای با ترانههایی از حسین منزوی، مشفق کاشانی و سعدی است؛ و پس از آن آلبوم گل یخ و کابوس. کوروش یغمایی ترانههای زیادی از حسین منزوی را خوانده است. اگر اشعار حسین منزوی را دوست دارید حتما به سراغ این خواننده بروید.