آموزش ساخت زیر لیوانی

زمان خواندن: ۹ دقیقه

اگر اهل کار دفتری باشید، حتماً با زیرلیوانی ها برخورد داشته اید. این وسیله به طور عمومی برای جلوگیری از سر خوردن و لغزیدن لیوان ها، استکان ها و ماگ ها بر روی میز و همچنین جلوگیری از تماس مستقیم آنها با سطح ساخته شده اند. علت اینکه نمی خواهیم لیوان یا ماگ ما با سطح میزمان تماس داشته باشد می تواند چند دلیل گوناگون داشته باشد: لیوان خیس، داغ یا محتوی مواد شیرین یا چرب می تواند به مرور زمان به هر جنس سطحی آسیب بزند. این آسیب از لک شدگی و تغییر رنگ تا ترک خوردگی و آسیب جدی می تواند متفاوت باشد و وقتی به این گستره وسیع از ایرادات نگاه می کنیم، استفاده از یک زیرلیوانی کوچک و جمع و جور می تواند به شکل سرمایه گذاری به شدت به صرفه و راحتی جلوه کند.

این روزها، به خصوص در بین افراد جوان که به کار اداری می پردازند، خرید زیرلیوانی علاوه بر اینکه یک ابزار برای تمیز و سالم نگه داشتن محیط کارشان باشد یک اکسسوری و منعکس کننده علایق و سلیقه آنها به حساب می آید. به همین دلیل است که این محصول را در بازار می توانید با جنس، طرح و ویژگی های ظاهری متنوعی پیدا کنید. در این مطلب تلاش می کنیم نیم نگاهی به تاریخچه، نحوه ساخت، مشخصات اصلی و آموزش ساده ای برای آشنایی هرچه بیشتر شما عزیزان با این محصول جذاب داشته باشیم.

تاریخ زیر لیوان هایمان

گرچه نمی توان با اطمینان مخترع زیرلیوانی را پیدا کرد، اما قدیمی ترین نمونه های آن در آلمان یافت شده اند. مورخان آلمانی معتقدند تولید این محصولات به اواسط قرن هجدهم میلادی برمیگردد. با این وجود، تولید انبوه آنها تا اواخر قرن نوزدهم رواج پیدا نکرد. در ۱۸۸۰ میلادی یک فروشگاه وسایل و محصولات چاپ به نام فردریک هورن به تولید این محصول از جنس مقوای ضخیم رو آورد و پس از آن تولید زیرلیوانی در سرتاسر آلمان گسترش پیدا کرد. در ۱۸۹۲، رابرت اسپوت در شهر درسدن فرآیندی را پیشنهاد نمود که شامل درست کردن خمیری از براده چوب و خشک کردن آن برای تولید این محصول می شد. در ۱۹۲۰ در انگلستان از آن برای تبلیغ کارخانه ها استفاده شد و با اثبات علاقه عمومی مردم، گروه تولیدی کتز در یورکشایر غربی یکی از بزرگترین خط تولیدهای معاصر زیرلیوانی ها را راه اندازی کرد. انگلیسی ها این محصول را خویشاوند نعلبکی می دانستند، بنابراین به مرور زمان هر جایی از جهان که با فرهنگ انگلستان ارتباط داشت با آن آشنا شده و به خاطر محدودیت های تولید در نقاط مختلف، مواد و متریال های متفاوتی هم برای جایگزینی خمیر براده چوب پیشنهاد گردید.

در حال حاضر، مهمترین موادی که به کمک آنها می توان این وسیله را تولید کرد عبارتند از:

1. مقوا
2. چوب
3. سرامیک
4. رزین
5. سنگ (به خصوص سنگ لوح و ماسه سنگ)
6. فلز
7. شیشه
8. مواد بازیافتی
9. نمد و چرم
10. پلاستیک

در ادامه به هر کدام از این مواد می پردازیم و در مواردی که می توانید در خانه و بدون زحمت آنچنانی برای خودتان یک نمونه از آنها بسازید، به طور خلاصه فرآیند ساخت را آموزش ساخت زیر لیوانی می دهیم.

زیرلیوانی چگونه ساخته می شود؟

گرچه زیرلیوانی ها به عنوان محصولاتی کم هزینه و ساده شناخته می شوند، اما ساخت آنها بسته به ماده مورد استفاده می تواند چالش های خاص خود را مطرح کند. هر ماده مورد استفاده باید حداقل دارای سه شرط باشد:

• بتواند رطوبت را بدون از دست دادن حالت خود جذب کند یا اجازه ندهد رطوبت به سطح زیرین برسد.
• عمر مفید قابل توجهی داشته باشد.
• نسبت به سرما یا گرما بیش از حد حساس نباشد.

 مقابله با رطوبت موضوع مهمی است. سطح بیرونی ماگ پر از نوشیدنی خنک عرق می کند و این رطوبت به سمت سطح زیرین سرازیر می شود. در چنین وضعیتی شما نیاز دارید که حتماً به شکلی جلوی آن را بگیرید. گاهی اوقات هم لیوانتان هنوز پس از شستشو خیس است و آب روی بدنه آن به راحتی می تواند به سطحی که آن را قرار می دهید آسیب بزند.

عمر مفید به استحکام محصول مرتبط می شود. بسیاری از مواد مانند پلاستیک های کم کیفیت پس از چندین و چند بار تحمل سرما و گرما تغییر شکل پیدا می کنند یا قطعات آهنی به طور کلی در معرض زنگ زدگی و خوردگی قرار دارند. در عین حال، سنگ و چوب مدت زمان بسیار بیشتری بدون مشکل برای شما کار خواهند کرد.

حساسیت به سرما و گرما هم باید حتماً مد نظر قرار بگیرد. فرض کنید از لاستیکی استفاده می کنید که در برابر حرارت به سرعت بوی نامطبوع از خود ساطع کرده و تغییر شکل می دهد. این جنس برای استفاده در مجاورت نوشیدنی های داغ مناسب نیست و به جای اینکه برایتان مزیت به همراه داشته باشد، دردسرساز می شود.

اما چه ویژگی هایی باعث شده است ده ماده ای که نام بردیم به عنوان گزینه های محبوب مطرح شوند؟ با ما همراه باشید تا نیم نگاهی به آنها داشته باشیم.

۱. مقوا: ماده ای که دستکم گرفته می شود

قدیمی ترین ماده ای که برای تولید این محصولات استفاده می شود، مقوا است. دقت داشته باشید که مقوا در این حالت به معنای مقواهای چندلایه ای است که معمولاً برای تولید کارتن های بسته بندی استفاده می شوند و ضخامت و جذب مایعات بالایی دارند.

برش دادن آنها چندان کار دشواری نیست و ابزارآلات تخصصی هم نمی خواهد، با این وجود بین تمام موادی که محبوبیت بیشتری برای تولید این محصول دارند، عمر آنها و مقاومتشان به رطوبت از همه کمتر است. تولیدکنندگانی که به سراغ این ماده می روند اغلب از یک لایه مخصوص پوششی برای تقویت آن بهره می برند که در خانه بعید است بتوانید آن را تأمین کنید. همچنین، اگر بخواهید طرح یا نقش دلخواهتان را روی آنها حک کنید به رنگ های مخصوصی نیاز دارید. در کل، اگر می خواهید در خانه برای خودتان چنین وسیله ای بسازید پیشنهادمان این است که به سراغ گزینه های بعدی بروید.

۲. چوب: سبک، کاربردی و کم هزینه

طیف گسترده ای از چوب ها با ویژگی های گوناگون را می توان برای این هدف استفاده کرد، از ورق های چوب پنبه گرفته تا چوب های گران قیمت و لاک خورده با رگه های طبیعی جذاب که در بافت آنها حک شده اند. بسته به اینکه چقدر در زندگی با مصنوعات چوبی سر و کار داشته اید و مهارتتان در شکل دادن آنها چقدر است، می توانید زیرلیوانیهای فوق العاده زیبا، دیدنی و منحصر به فردی خلق کنید.

شاید اما راحت ترین این متریال ها برای افراد در خانه همان ورق های چوب پنبه باشد. این ماده به راحتی بریده می شود و با انواع رنگ های اکریلیک می توانید روی آن نقش های مختلف ایجاد کنید. حتماً دقت داشته باشید ورق شما حداقل ۰.۳ میلی متر قطر داشته باشد و حتماً مساحتی به اندازه یک مربع ۱۰×۱۰ سانتی متر را در کمترین حالت برای برش در نظر بگیرید. می توانید با خط کش طرح مورد نظرتان را علامت بزنید، با کاتر یا قیچی آن را ببرید و سپس به کمک قلم مو و رنگ طرح دلخواهتان را روی آن به وجود بیاورید. سادگی، سبک بودن و بهره اقتصادی مهمترین ویژگی های این روش است.

۳. سرامیک: ست کننده ماگ و زیرلیوانی

کار با سرامیک در خانه و بدون ابزار و آموزش ساخت زیر لیوانی سرامیک مناسب دشوار است، با این حال اگر این شرایط را دارا باشید می توانید ماگ ها و زیرلیوانی هایتان را با هم ست کنید و نتایج فوق العاده ای بگیرید. برش سرامیک دشوار است، اما کند کردن لبه ها برای ایمنی بیشتر و نحوه ایجاد طرح و نقش روی آن مشکلات اضافه ای پدید می آورد که رفع آنها کار هر کسی نیست. به طور کلی، به افرادی که تجربه قبلی کار با این متریال را ندارند پیشنهاد نمی کنیم در محیط غیرحرفه ای و بدون نظارت یک فرد باتجربه به سراغ آن بروند.

۴. رزین: مدرن، جذاب و اندکی پردردسر

ساخت وسایل با رزین به خصوص در دوران کرونا محبوبیت خاصی پیدا کرد. این امر به خاطر راحتی و در عین حال زیبایی نهایی محصولاتی است که به کمک این ماده تولید می شود. برای تولید زیرلیوانیها به کمک آن به رزین، هاردنر و قالب مخصوص سیلیکونی نیاز دارید و به خاطر همین تعداد اندک وسایل مورد نیاز به راحتی می توانید در خانه از آن برای این امر استفاده کنید.

دقت کنید که از دستکش و ماسک استفاده کنید و تهویه محیط مناسب باشد. رزین و هاردنر را به نسبت صحیح بسته به اندازه قالب در یک فنجان مخلوط کن بریزید و سه دقیقه هم بزنید تا مخلوط آنها شفاف شود. اگر بخواهید می توانید در این مرحله رنگ رزین را اضافه کنید. سپس قالب را تا نصفه با مخلوط پر کنید. اگر بخواهید هر چیزی داخل رزین قرار بدهید الان وقتش است. اقلامی مانند اکلیل، گل خشک، سکه و… برای این کار مناسب هستند. بعد از گذاشتن اجسام مد نظرتان قالب را کامل با مخلوط پر کنید و سپس حداقل ۲۴ ساعت آن را کنار بگذارید تا کاملاً سخت شود.

شکل دهی رزین و کار با آن راحت است، اما اگر به آن عادت نداشته باشید و آموزش صحیحی از قبل برای آن ندیده باشید، می تواند دردسرساز باشد. پس قبل از استفاده از رزین حتماً سعی کنید کمی در خصوص این ماده و کار با آن مطالعه کنید.

۵. سنگ: ابزار و مهارت به عنوان شرایط لازم

سنگ ماده فوق العاده ای برای تولید این محصول است، اما کار با آن هم به مهارت و هم به ابزار مخصوص برش نیاز دارد. اگر اهل کار با انواع سنگ باشید، به راحتی می توانید زیرلیوانیهای فوق العاده ای برای خودتان بسازید. سنگ ماسه و سنگ لوح دو مورد از محبوب ترین متریال ها برای این کار هستند. فقط دقت داشته باشید که حتماً فضایی برای جمع شدن رطوبت روی نمونه در نظر بگیرید، چون اکثر سنگ ها جاذب رطوبت نیستند و ممکن است آب از روی سطح آنها سر خورده و روی سطح بریزد.

۶. فلز: اگر ابزارش را دارید، چرا که نه؟

درست مانند سنگ، در اینجا هم ابزار و مهارت کار اهمیت پیدا می کند. گرچه بریدن فلزات راحت تر از سنگ است، اما باید در نظر داشته باشید که هر فلزی را نمی توانید برای این نوع محصول استفاده کنید. فلز مورد نظر نباید به راحتی زنگ بزند و حتماً در هنگام شکل دهی، باید به اندازه کف لیوان یا ماگ خودتان روی فلز گودی به عمق حداقل ۰.۳ میلی متر ایجاد کنید. این کار به این خاطر است که فلزات رطوبت را جذب نمی کنند و به همین خاطر باید فضایی برای جمع کردن آن در نظر بگیرید. همه این موارد باعث می شود که نتوانیم الزاماً این ماده را برای ساخت زیرلیوانیها در خانه پیشنهاد کنیم.

۷. شیشه: زیبایی شکننده و ظریف

اگر دستی در کار با شیشه دارید، می توانید به کمک آن نمونه های بسیار زیبا و منحصر به فردی برای خودتان بسازید. با این حال ذکر دو نکته اهمیت فراوانی دارد: شیشه ها بسته به میزان تراکم و ضخامت خود مقاومت های متفاوتی در برابر ضربه و حرارت دارند و به همین دلیل دانستن اینکه از چه نوعی باید استفاده کنید موضوع مهمی است. همچنین، برش دادن این مواد تجهیزات و مهارت می خواهد، پس خودتان را گول نزنید: هر ابزار برشی قادر نیست بدون مشکل شیشه را ببرد.

ترکیب شیشه های رنگی، شیشه های مات و شفاف یا رنگ آمیزی شیشه ها همگی می توانند به گزینه های چشم نوازی منجر شوند، به شرطی که مهارت کار با این ماده را داشته باشید.

۸. مواد بازیافتی: هدفی برای دور ریختنی ها

بیشتر از هر ماده دیگر، برای کار در خانه استفاده از مواد بازیافتی پیشنهاد می شود. این مواد اغلب شامل دور ریختنی هایی هستند که به این وسیله می توانید برای آنها هدف جدیدی پیدا کنید. جعبه ها، بسته بندی ها و پاکت های مواد غذایی جزو محبوب ترین موارد از این دست هستند. جدا از اینکه باید چک کنید مواد مد نظرتان نسبت به سرما و گرما مقاوم باشند و زود هم فاسد نشوند، اینجا تنها به خلاقیت، مقداری چسب قوی و یک ابزار برش قابل اعتماد نیاز دارید. با این روش به راحتی می توانید یک آخر هفته حوصله سر بر را با یک فعالیت سازنده و دلچسب متحول کنید.

۹. نمد و چرم: آزمون مهارت

نمد و چرم گرچه از نظر محدوده قیمت با هم متفاوتند، اما از اصول ساخت یکسانی برای این محصول تبعیت می کنند. جذب رطوبت آنها بالاست و مقاومت خوبی هم در برابر دماهای مختلف دارند، اما نباید انتظار داشته باشید چند دهه برایتان کار کنند.

نحوه کار با آنها آنقدر ساده است که به بدون مشکل خاصی در خانه می توانید آن را انجام دهید. روی کاغذ الگوی مد نظرتان را ترسیم کنید، آن را برش دهید و سپس روی پارچه نمدی یا چرم مد نظرتان قرار دهید. می توانید بر اساس الگو نمد یا چرم را برش بزنید و به همین آسانی یک نمونه اولیه ساده برای زیرلیوانی خودتان ایجاد کنید. دوختن طرح روی نمونه، شکل دادن به آن و… همگی گزینه هایی است که بسته به مهارتتان در کار با این مواد می تواند نتایج متفاوتی را عایدتان کند.

۱۰. پلاستیک: ارزانی به قیمت کیفیت

آخرین گزینه که در خانه بعید است بتوانید با آن کار کنید، انواع پلاستیک های مخصوص است که برای تولید این محصول به کار می رود. اکثر آنها در ابعاد گسترده با تزریق پلاستیک تولید می شوند و سپس دستگاه های مخصوص به ایجاد نقش و نگار روی سطح آنها می پردازند. اگر می خواهید با مواد پلاستیکی کار کنید، دورریختنی ها از این جنس به راحتی می توانند نیاز شما را برطرف کنند و نیازی هم نیست به سراغ موادی بروید که کیفیت اندکی داشته و به ویژه برای تولید در حجم بالا طراحی شده اند.

زیرلیوانی

امیدواریم در این مطلب توانسته باشیم با معرفی ده مورد از محبوب ترین متریال ها برای تولید زیرلیوانی به شما کمک کرده باشیم تا در خانه، بسته به مهارت ها و ابزارآلات در دسترستان، بتوانید نمونه دلخواهی از این محصول برای خودتان بسازید. همان طور که گفتیم این محصول می تواند با هزینه اندکی به شما کمک کند تا به بیشتر شدن عمر مفید سطوح مختلف در خانه و محل کارتان کمک کنید، پس شاید بد نباشد کمی از اوقات فراغت خودتان را به ساختن وسایلی از این دست اختصاص بدهید.

مورد علاقه