بر اساس یک آمار در سال ۸۹، بیش از ۱۵۸ کتاب درباره مولانا تنها در ایران وجود دارد. تیراژ کلیه این کتاب ها به ۴۶۸ هزار نسخه می رسد. همین مسئله نشان می دهد که ایرانیان تا چه اندازه دلبسته مولوی، آثار و زندگانی ش هستند. به بهانه روز بزرگداشت مولوی پنج تا از بهترین کتاب ها درباره مولوی را برای شما معرفی خواهیم کرد.
پله پله تا ملاقات خدا
پله پله تا ملاقات خدا اثر عبدالحسین زرین کوب یکی از بهترین کتاب های منتشر شده درباره مولانا است. در این کتاب نه تنها زندگی که اندیشه و سلوک مولوی نیز مورد بررسی و روایت قرار گرفته است.
اگر شیفته مولانا هستید و تا به حال از ترس نثر سخت و مفاهیم دشوار به سراغ کتاب مشهور پله پله تا ملاقات خدا نرفته اید بد نیست بدانید که این کتاب یکی از بهترین و البته ساده ترین کتاب هایی است که شیفتگان مولوی باید بخوانند. این کتاب بر خلاف سایر تالیفات موجود با وجود عمق و درک بالا نسبت به اشعار و زندگی مولانا، خیلی ساده و روان نوشته شده است طوری که تقریبا هر کسی از روایت آن لذت خواهد برد.
عنوان این کتاب از یکی از ابیات مثنوی معنوی برداشته شده است که می گوید:
مقامات تبتل تا فنا / پله پله تا ملاقات خدا
این کتاب از کودکی مولوی، شرایط سیاسی و اجتماعی زمان زندگی مولوی، شرح مثنوی، آشنایی مولوی با شمس و مرگ او روایت های جالبی نقل می کند که اگر دوست دارید تا مولانا را بهتر بشناسید؛ می توانید به سراغش بروید.
بانگ «الله» از صدای مؤذن به گوش می‌رسید و با نسیم عطرآگین باغ‌های اطراف به هوا عروج می‌کرد. نفس روحانیان که جلال‌الدین شش ساله آن‌ها را به چشم می‌دید، دنیا را از نفحه‌ای الهی پر کرده بود. صدای هیجان زدۀ یک کودک همسایه که با سماجت شیطنت‌آمیزی اصرار می‌کرد از بام خانۀ ولد به بام خانۀ همسایه خیز بردارند در کودکان دیگر هیچ شوق و علاقه‌ای برنینگیخت. اما خداوندگار، که این پیشنهاد را یک بازیچۀ آسان و بی‌اهمیت تلقی می‌کرد، بناگاه و در یک لمحۀ کوتاه از بین همبازی‌های خویش ناپدید شد.
ملت عشق
اگر حتی ذره ای به کتاب خواندن علاقمند باشید؛ نام ملت عشق را اخیرا زیاد شنیده اید. این کتاب نوشته الیف شافاک نویسنده ترکی به یکی از پرفروش ترین کتاب ها در چند سال اخیر بدل شد. نام این کتاب در نسخه ترکی عشق است و ارسلا فصیحی مترجم اثر برای متمایز کردن این کتاب با آثار دیگری که به این نام وجود دارد از یکی از اشعار مولانا الهام گرفته است و نام ملت عشق را برای کتاب انتخاب کرده است:
ملت عشق از همه دین ها جداست/ عاشقان را ملت و مذهب خداست
ملت عشق دو داستان موازی دارد. در یکی از داستان ها زنی به نام الان که یک مادر و همسر فداکار و غرق شده در خانواده ایست که دیگر متوجه حضور او نیست. او عشق را در هیچ کجا حس نمی کند و ناگهام تصمیم می گیرد که در سن ۴۰ سالگی دیگر این وضعیت را تحمل نکند. در داستانی دیگر مولانا و شمس و چهل قاعده عشق روایت می شود. نویسنده به خوبی این دو روایت موازی را در کنار یکدیگر پیش می برد و مخاطب را سرگرم می کند. این کتاب از زبان ۱۷ نفر روایت می شود که ۱۵ راوی آن زمان مولانا را روایت می کنند. با این وجود شمس و مولانا هیچکدام در این کتاب نقش راوی ندارند و تنها روایت می شوند.
قاعده بیست و دوم: عاشق حقیقی خدا وارد میخانه که بشود،آنجا برایش نمازخانه میشود،اما آدم داۓم الخمر وارد نمازخانه هم که بشود،آنجا برایش میخانه میشود. در این دنیا هرکاری که بکنیم،مهم نیمان ایت نه صورتمان!
بیشتر بخوانید: چگونه شاهنامه بخوانیم؟
رومی
رمان رومی نوشته بهمن شکوهی یک کتاب درباره مولانا از کودکی تا بزرگسالی در قونیه است. اگر بخش های زندگی مولانا در ملت عشق برای شما جذاب تر بوده است و یا دوست داشتید بیشتر بدانید ولی به خاطر فرم خاص ملت عشق و اینکه دو داستان موازی را روایت می کرد نتوانستید؛ این کتاب متعلق به شماست. البته بهمن شکوهی که یکی از دوستان قیصر امین پور است؛ این کتاب را بیشتر با هدف خوانندگان خارج از کشور نوشته است تا مولانا را به عنوان یک اسطوره و قهرمان بیشتر به آن ها بشناساند. رومی یک رمان تمام وقت درباره مولاناست. این کتاب تمام آنچه که در ملت عشق روایت نشده و یا سرسری از آن عبور کرده را برای شما روایت می کند. آن هم به شکلی که هم از نظر داستانی جذاب باشد و هم ناگفته های تاریخی بسیاری برای یادگرفتن.
جلال‌الدین می‌دانی شجاعت طالب علم در چیست؟ در آن است که بداند که نمی‌داند، ندانستن سد راه معرفت نیست، توهم دانستن است که مانع حقیقت میشود و آدم را از جستجو باز می‌دارد.
کیمیا خاتون
اگر به قدر کافی درباره زندگی مولانا کتاب خوانده اید که دیگر همه را از حفظ اید حالا بد نیست که کمی به اطراف او بپردازیم و کیمیاخاتون رمانی به همین منظور است. کیمیا خاتون نوشته سعیده قدس، بنیانگذار محک، یکی از رمان های تاریخی درباره دخترخوانده مولاناست. کیمیا خاتون دختر همسر مولانا بوده است که شمس عاشق او شده و به وصلت شمس در می آید.
اگر رابطه عرفانی شمس و مولانا برای شما جالب است، زاویه نگاه دختری که از طرفی فرزند خوانده مولاناست و از طرفی همسر شمس، می تواند زاویه نگاه جذابی باشد.
البته توجه داشته باشید که این کتاب بیشتر از آنکه به تعریف دقیق ماجراهای تاریخی پرداخته باشد؛ از آنان الهام گرفته است تا یک داستان جذاب و شنیدنی و قابل تامل را روایت کند.
ملاحان خوب می دانستند که در این دریای دیوانه، کسی از این گونه توفان های ناگهانی جان سالم به در نخواهد برد. مطمئن بودند طولی نخواهد کشید که همگی طعمه ی امواج سیاه آدم خوار خواهند شد. پیرمرد اما اصلا نمی ترسید. می دانست اگر کشتی در سیاہ ترین عمق اقیانوس هم به گل بنشیند، او یک نفر نخواهد مرد.
من بادم و تو آتش
اگر عرفان مولوی بیشتر از داستان زندگی او برای شما جذابیت دارد حتما کتاب من بادم و تو آتش آنماری شیمل را از دست ندهید. آنماری شیمل اسلام پژوه، خاورشناس و مولوی شناس مشهور آلمانی است که بسیاری از آثار او به فارسی ترجمه شده است. این کتاب مجموعه ای یادداشت های کوتاه این نویسنده در تحلیل و البته معرفی آثار مولاناست. این نویسنده تلاش کرده است تا با استفاده از اشعار، مخصوصا مثنوی معنوی مولانا، مفاهیم ساده درباره زندگی او، شخصیت و جهان بینی اش را به مخاطب معرفی کند.
کتاب با سفر آنماری شیمل به ترکیه آغاز شده تا بتواند با استفاده از بافت امروزی محیط، بافت تاریخی محل زندگی مولانا را تصویر کند.
پایه, کانون, و مقصد اندیشۀ مولانا خداست, خدای واحد لا یتناهی, که به ذات او هرگز نتوان رسید, و بهتر است هرگز موضوع اندیشه و غور قرار نگیرد, زیرا:
هر چه اندیشی پذیرای فناست
آنک در اندیشه ناید آن خداست
مع هذا, این خدای به اندیشه در نیامدنی ِ وصف ناپذیر، خویشتن را در همه جا متجلی می سازد, زیرا او عامل و عالم به همه چیز است.